Vulgaat

De claim dat de King James Version “de meest betrouwbare Bijbel is” nader bekeken #slot

door

Gail Riplinger valse beschuldigingen

Vorige deel De claim dat de King James Version “de meest betrouwbare Bijbel is” nader bekeken #5

Een van de meest invloedrijke personen binnen de KJV-only beweging is Gail Riplinger, auteur van o.a. New Age Bible Versions (1993).

Riplinger beweert dat moderne vertalingen satanisch zijn en een “New Age-agenda” promoten.

Echter, haar boek bevat veel fouten, misleidende citaten en foutieve redeneringen.

Bijvoorbeeld:

  1. Ze citeert mensen uit hun context en verdraait wat ze echt bedoelen.
  2. Ze verwart B.F. Westcott (de Bijbelgeleerde) met W.W. Westcott (een occultist uit een latere periode).
  3. Ze claimt dat de KJV de “eenvoudigste” Bijbel is volgens leesbaarheidsonderzoeken, terwijl in werkelijkheid de taal van de KJV verouderd en moeilijk te begrijpen is.

Geleerden uit verschillende christelijke stromingen hebben haar werk volledig ontkracht. Dr. James White, een Calvinsitische  Bijbelgeleerde en auteur van The King James Only Controversy, noemt Riplingers werk:

“Het meest slordige en oneerlijke boek over tekstkritiek dat ooit is geschreven.”

Valse beschuldigingen tegen nieuwe vertalingen

Sommige KJV-only aanhangers beweren dat nieuwe vertalingen doctrines zoals de goddelijkheid van Christus verzwakken. Maar dit is niet waar.

Voorbeelden van waar de KJV juist zwakker is dan moderne vertalingen:

  1. Titus 2:13
    • KJV: “…the great God and our Saviour Jesus Christ.”
    • NIV: “…our great God and Savior, Jesus Christ.” (Correcte grammaticale constructie)

→ De KJV maakt het mogelijk om “God” en “Jezus” als twee afzonderlijke figuren te zien, terwijl moderne vertalingen duidelijker maken dat Jezus “onze grote God en Redder” is.

  1. 2 Petrus 1:1
    • KJV: “…the righteousness of God and our Saviour Jesus Christ.”
    • NIV: “…the righteousness of our God and Saviour Jesus Christ.”

→ De KJV maakt onderscheid tussen “God” en “Jezus”, terwijl de moderne vertalingen duidelijk bevestigen dat Jezus zowel God als Redder is.

  1. Romeinen 9:5
    • KJV: “…Christ came, who is over all, God blessed forever.”
    • NIV: “…Christ, who is God over all, forever praised!”

→ De KJV maakt het onduidelijk of Jezus hier God wordt genoemd, terwijl de moderne vertaling dit sterker benadrukt.

Dit laat zien dat moderne vertalingen de goddelijkheid van Christus juist duidelijker maken dan de KJV.

Goede en slechte Bijbelvertalingen

Er zijn veel goede en betrouwbare Bijbelvertalingen, maar er zijn ook slechte en misleidende versies.

Goede vertalingen:

+English Standard Version (ESV) – Betrouwbare en nauwkeurige weergave van de oorspronkelijke tekst.
+New International Version (NIV) – Een evenwichtige vertaling, leesbaar en accuraat.
+New American Standard Bible (NASB) – Zeer nauwkeurig, vooral voor diepgaande studie.
+New King James Version (NKJV) – Een modernere versie van de KJV met verbeterde leesbaarheid.

Slechte of misleidende vertalingen:

-The Message (MSG) – Geen vertaling, maar een vrije parafrase met theologische aanpassingen.

-The Clear Word (CWB) – Een Adventistische parafrase die extra woorden toevoegt aan de tekst.

-New World Translation (NWT, Jehovah’s Getuigen) – Een sektarische vertaling die bewust teksten verdraait om de leer van de Jehovah’s Getuigen te ondersteunen.

De NIV, ESV en NASB zijn betrouwbaarder dan de KJV, omdat ze gebruikmaken van de beste beschikbare manuscripten.

Lessen uit de geschiedenis

Sommige KJV-only aanhangers zeggen dat alleen de KJV herleving en opwekking heeft gebracht, maar dit is historisch gezien niet waar.

  • Veel ketterijen en valse leringen ontstonden toen de KJV dominant was, zoals de Mormonen, de Jehovah’s Getuigen en extreme charismatische bewegingen.
  • Charles Spurgeon, de “Prins der Predikers”, waarschuwde in de 19e eeuw al tegen de “downgrade” in geloofsopvattingen, ondanks het feit dat de KJV wijdverbreid werd gebruikt.
  • De Reformatie vond plaats vóór de KJV, toen de Bijbel in het Latijn en vroege Engelse vertalingen beschikbaar was.

Dit toont aan dat herleving niet afhangt van één bepaalde vertaling, maar van gehoorzaamheid aan Gods Woord in welke betrouwbare vertaling dan ook.

Tot slot

  1. De KJV is een belangrijke historische vertaling, maar bevat fouten en onnauwkeurigheden.
  2. De Textus Receptus is niet de beste Griekse tekst, want er zijn oudere en betere manuscripten beschikbaar.
  3. Westcott en Hort waren geen ketters, maar betrouwbare tekstgeleerden.
  4. Gail Riplinger en andere KJV-only aanhangers verspreiden onjuiste informatie.
  5. Moderne vertalingen zoals de NIV, ESV en NASB zijn accuraat en betrouwbaar.
  6. De keuze voor een Bijbelvertaling zou moeten afhangen van nauwkeurigheid en leesbaarheid, niet van traditie.

“De beste Bijbel is degene die je leest en begrijpt!”

De KJV-only en Statenvertaling alléén controverse ontzenuwd

door

Deze video, en morgen nog het slot in de reeks “De claim dat de King James Version “de meest betrouwbare Bijbel is” gaan zo langzamerhand een afsluiting vormen van het onderwerp KJV -only en Statenvertaling alléén op deze website. Ik heb me er de afgelopen tijd intensief mee bezig heb gehouden. Er zullen nog wat posts volgen in de reeks “Checklist “vervalste Bijbels” van sv1637.org”, maar daarna ben ik wel een beetje klaar met het onderwerp. De presentatie van deze video is wellicht wat té ADHD, met sommige woorden die ik zelf anders zou kiezen, maar de inhoud stáát.

YouTube player

De video is een kritische bespreking van KJV Only-isme en de overtuiging dat de King James Version (KJV, 1611) en de Statenvertaling (SV, 1637) de enige geïnspireerde bijbelvertalingen zijn. De spreker weerlegt veelgebruikte argumenten en benadrukt waarom dit standpunt problematisch is.

In deze analyse behandelen we de volgende aspecten:

  1. Wat is KJV Only-isme?
  2. Welke argumenten gebruikt de video tegen KJV Only?
  3. Factcheck van de belangrijkste claims.
  4. Beoordeling van de argumentatie en de sterkte van de video.

1. Wat is KJV Only-isme?

KJV Only-isme is de overtuiging dat de King James Version (1611) de enige door God geïnspireerde Engelse bijbelvertaling is. Dit idee wordt vaak ook toegepast op de Statenvertaling (1637) in Nederland.

🔹 Belangrijke kenmerken van deze overtuiging:

  • Alle andere vertalingen zijn corrupt en zouden teksten verwijderen of verdraaien.
  • God heeft de KJV (of Statenvertaling) bewaard en geïnspireerd, waardoor deze perfect en foutloos zou zijn.
  • Moderne vertalingen zoals de NIV, ESV en NBV zijn beïnvloed door satanische krachten of een theologisch complot.

🔹 Bekende voorstanders van KJV Only-isme:

  • Gail Riplinger (New Age Bible Versions – beschuldigt moderne vertalers van samenwerking met de Antichrist).
  • Righteous Remnant NL & Jezus Weende (Nederlandstalige KJV/SV Only-kanalen).
  • Mark Verhoeven (Belgische KJV Only-aanhanger met de website Verhoevenmark.be).

2. Welke argumenten gebruikt de video tegen KJV Only-isme?

De video stelt dat KJV Only-isme onhoudbaar is en weerlegt dit met de volgende punten:

A. De Bijbel ondersteunt KJV Only-isme niet

  • Er is geen enkel vers in de Bijbel dat zegt dat één specifieke vertaling de enige juiste is.
  • De inleiding van de King James Version (1611) vermeldt expliciet dat vertalen mensenwerk is en dat taal verandert.
  • De Statenvertaling bevat voetnoten met alternatieve vertalingen, wat aangeeft dat verschillende interpretaties mogelijk zijn.

📌 Analyse:
✅ Correct – De Bijbel claimt nergens dat een specifieke vertaling perfect is. Dit ondermijnt het fundament van KJV Only-isme.

B. De Textus Receptus (TR) is gebaseerd op een beperkte tekstbasis

  • De KJV en Statenvertaling zijn gebaseerd op de Textus Receptus (TR), die slechts 10-12 late Griekse manuscripten gebruikt.
  • Moderne vertalingen gebruiken de kritische tekst, samengesteld uit 5.700+ Griekse manuscripten, waaronder oudere en betrouwbaardere bronnen.

📌 Analyse:
✅ Correct – De Textus Receptus is gebaseerd op een beperkt aantal middeleeuwse manuscripten (10e-11e eeuw), terwijl moderne vertalingen duizenden manuscripten gebruiken, waarvan sommige dateren uit de 2e-4e eeuw.

📌 Bronnen:

  • Nestle-Aland 28 (kritische tekst met de breedste manuscriptbasis).
  • Bruce Metzger – The Text of the New Testament (toonaangevend werk over tekstkritiek).

C. KJV Only-aanhangers beweren onterecht dat moderne vertalingen teksten verwijderen

  • KJV-aanhangers beweren dat moderne vertalingen teksten weglaten, zoals:
    • Johannes 5:7 (“Comma Johanneum”)
    • Markus 16:9-20 (“Lang einde van Markus”)
    • Johannes 8:1-11 (Overspelige vrouw)
  • In werkelijkheid komen deze passages niet in de oudste manuscripten voor.
  • Moderne vertalingen markeren deze passages eerlijk als twijfelachtig en plaatsen ze vaak in voetnoten.

📌 Analyse:
✅ Correct – De genoemde teksten zijn waarschijnlijk latere toevoegingen en komen niet voor in de oudste Griekse manuscripten (zoals Codex Sinaiticus en Vaticanus, 4e eeuw).

📌 Bronnen:

  • Metzger’s Commentary on the Greek New Testament – verklaart waarom deze teksten als later worden beschouwd.
  • Codex Sinaiticus & Vaticanus (4e eeuw) – deze vroege manuscripten bevatten de genoemde verzen niet.

D. KJV Only-aanhangers negeren dat de KJV zelf herzien is

  • De oorspronkelijke King James Version (1611) bevatte de apocriefe boeken (zoals 1 & 2 Makkabeeën).
  • De KJV die vandaag wordt gebruikt, is een herziene versie uit 1769, met spellings- en tekstaanpassingen.
  • Statenvertaling-aanhangers verwerpen moderne bijbelvertalingen, maar gebruiken wel een geüpdatete versie van de Statenvertaling (1762 & 1773).

📌 Analyse:
✅ Correct – De KJV en Statenvertaling zijn meerdere keren aangepast om taal en spelling te moderniseren. Dit ondermijnt het idee dat alleen de 1611-versie perfect is.

📌 Bronnen:

  • Facsimile van de originele 1611 KJV – toont de apocriefe boeken en spellingsverschillen.
  • Geschiedenis van de Statenvertaling – toont herzieningen in 1762 en 1773.

3. Beoordeling van de video: Hoe sterk zijn de argumenten?

✅ Sterke punten van de video:

  • De spreker onderbouwt zijn standpunten goed met feitelijke informatie.
  • Hij benadrukt het belang van tekstkritiek en de bredere manuscriptbasis van moderne vertalingen.
  • Hij weerlegt populaire KJV Only-argumenten helder en zonder complottheorieën.

⚠️ Zwakke punten van de video:

  • Geen verwijzingen naar academische bronnen. Hoewel de argumenten correct zijn, zou het gebruik van werken van tekstcritici zoals Bruce Metzger of Daniel Wallace de video sterker maken.
  • Soms emotionele toon. De spreker gebruikt termen als “sectarisch” en “walgelijke valse beschuldigingen”, wat KJV-aanhangers kan afschrikken in plaats van overtuigen.

4. Eindconclusie: Is KJV Only-isme houdbaar?

🚫 Nee, KJV Only-isme is geen houdbaar standpunt.

  • Er is geen Bijbelse basis voor het idee dat de KJV of Statenvertaling de enige juiste vertaling is.
  • De Textus Receptus is gebaseerd op een beperkt aantal late manuscripten, terwijl moderne vertalingen een bredere en oudere manuscriptbasis gebruiken.
  • KJV-aanhangers misleiden wanneer ze beweren dat moderne vertalingen teksten weglaten. In werkelijkheid bevatten sommige KJV-teksten later toegevoegde verzen.
  • De KJV en Statenvertaling zijn zelf herzien, wat het argument dat alleen de 1611/1637-versies zuiver zijn ondermijnt.

📌 Advies: Gebruik meerdere vertalingen en raadpleeg tekstkritische bronnen als je een dieper begrip van de Bijbel wilt krijgen.

De claim dat de King James Version “de meest betrouwbare Bijbel is” nader bekeken #5

door

De Textus Receptus en de oude manuscripten

Vorige deel De claim dat de King James Version “de meest betrouwbare Bijbel is” nader bekeken #4

De King James Version (KJV) is gebaseerd op de Textus Receptus (Latijn voor “Ontvangen Tekst”). Dit is een Griekse tekst van het Nieuwe Testament, samengesteld door Desiderius Erasmus in de 16e eeuw.

De Textus Receptus werd later aangepast door Robert Estienne (Stephanus) en Theodore Beza en vormde de basis voor de KJV en andere vroege Engelse Bijbels.

Veel aanhangers van de KJV-only beweging beweren dat de Textus Receptus de beste en meest betrouwbare Griekse tekst is, maar dit is een misvatting.

Problemen met de Textus Receptus

  1. Gebaseerd op late manuscripten
    Erasmus had slechts een handvol Griekse manuscripten tot zijn beschikking, en de meeste waren uit de 12e eeuw of later. Tegenwoordig hebben we veel oudere manuscripten die dichter bij de oorspronkelijke teksten liggen.
  2. Handmatig gekopieerde fouten
    De Griekse manuscripten die Erasmus gebruikte, bevatten fouten die in de Textus Receptus zijn opgenomen en later in de KJV terechtkwamen.
  3. Toevoegingen aan de tekst
    Zoals eerder besproken, bevat de KJV versregels die in geen enkele Griekse manuscripten vóór de Middeleeuwen te vinden zijn, zoals 1 Johannes 5:7-8 (de “Comma Johanneum”).
  4. Erasmus vulde ontbrekende delen in met de Vulgaat
    Bij het samenstellen van de Textus Receptus miste Erasmus een aantal verzen, met name het laatste deel van Openbaring. Om dit op te lossen, vertaalde hij deze verzen vanuit het Latijn terug naar het Grieks, wat resulteerde in unieke woorden en zinsconstructies die nergens anders in Griekse manuscripten voorkomen.

Modernere manuscripten en hun betrouwbaarheid

Sinds de tijd van Erasmus zijn veel oudere manuscripten ontdekt, waaronder:

  • Codex Sinaiticus (4e eeuw)
  • Codex Vaticanus (4e eeuw)
  • Codex Alexandrinus (5e eeuw)

Deze vroege manuscripten worden door moderne vertalers als betrouwbaarder beschouwd omdat ze dichter bij de oorspronkelijke geschriften liggen.

Moderne vertalingen zoals de NIV, ESV en NASB maken gebruik van deze oudere bronnen en zijn daarom in veel opzichten nauwkeuriger dan de KJV.

Waarom houden sommige mensen vast aan de KJV?

Veel KJV-only aanhangers beweren dat moderne vertalingen corrupt zijn en dat alleen de KJV betrouwbaar is. Hun argumenten zijn vaak gebaseerd op verkeerde informatie of misvattingen.

  1. “Moderne vertalingen verwateren de Bijbel”

Sommigen wijzen erop dat moderne vertalingen verzen “weglaten” die in de KJV staan. Bijvoorbeeld:

  • Handelingen 8:37 ontbreekt in veel moderne vertalingen.
  • Mattheüs 17:21 en Markus 9:44, 46 zijn niet in alle moderne vertalingen opgenomen.

Echter, deze verzen ontbreken in de oudste en beste Griekse manuscripten. Dit betekent dat ze waarschijnlijk later zijn toegevoegd en niet oorspronkelijk in de Bijbel stonden.

  1. “Westcott en Hort waren ketters”

Sommige KJV-only aanhangers bekritiseren de theologen Brooke Foss Westcott en Fenton John Anthony Hort, die in de 19e eeuw een nieuwe Griekse tekst samenstelden.

Er wordt beweerd dat Westcott en Hort spiritisten of vrijmetselaars waren en daarom een corrupte Griekse tekst produceerden. Echter, deze beschuldigingen zijn ongegrond en worden vaak uit hun verband getrokken.

  1. “God heeft de KJV geïnspireerd”

Sommige KJV-only gelovigen beschouwen de KJV als een geïnspireerde vertaling, net als de oorspronkelijke Bijbelse geschriften. Dit idee is theologisch problematisch omdat geen enkele vertaling perfect is.

Conclusie over de Textus Receptus en de KJV

De King James Version is een prachtige en historische vertaling, maar ze is niet de meest nauwkeurige versie van de Bijbel.

  • De Textus Receptus is gebaseerd op beperkte en late manuscripten.
  • Oudere manuscripten laten zien dat sommige passages in de KJV waarschijnlijk toevoegingen uit de Middeleeuwen zijn.
  • Moderne vertalingen maken gebruik van betere en oudere bronnen.

Dit betekent niet dat de KJV een slechte vertaling is, maar het is niet de enige of de meest betrouwbare vertaling.

Voor een zo nauwkeurig mogelijke Bijbelstudie is het raadzaam om:

  1. Meerdere vertalingen te gebruiken (bijv. KJV, ESV, NIV, NASB).
  2. De Griekse en Hebreeuwse teksten te raadplegen waar mogelijk.
  3. De historische context te begrijpen waarin verschillende manuscripten zijn geschreven en gekopieerd.

De overtuigingen van Westcott en Hort

Veel aanhangers van de KJV-only beweging bekritiseren Brooke Foss Westcott en Fenton John Anthony Hort, omdat hun Griekse tekst uit 1881 de basis vormde voor veel moderne Bijbelvertalingen. Er wordt beweerd dat Westcott en Hort liberale theologen waren of zelfs betrokken waren bij spiritisme.

Maar deze beschuldigingen zijn vaak gebaseerd op verkeerde informatie of misinterpretatie van hun brieven en geschriften.

Wat geloofden Westcott en Hort echt?

  • Ze geloofden in de goddelijke inspiratie van de Schrift.
  • Ze erkenden dat de Bijbel kleine tekstvarianten bevat, maar geloofden dat een grondige studie van oude manuscripten zou helpen om de meest originele tekst te reconstrueren.
  • Ze verwierpen niet de doctrines van Jezus’ goddelijkheid of de Drie-eenheid, zoals sommige KJV-only aanhangers beweren.

Westcott schreef over de Bijbel:
“De Schrift is het Woord van God, geschreven door mensen onder leiding van de Heilige Geest.”

Hort schreef over de goddelijkheid van Christus:
“Jezus Christus is onze Heere en onze God.”

Deze citaten tonen aan dat zij orthodoxe christenen waren en geen ketters, zoals soms wordt beweerd.

“Gods Woord is niet gebonden aan één enkele vertaling, maar spreekt tot ons door Zijn boodschap in elke betrouwbare vertaling.”

Volgende en laatste deel De claim dat de King James Version “de meest betrouwbare Bijbel is” nader bekeken #slot

De claim dat de King James Version “de meest betrouwbare Bijbel is” nader bekeken #4

door

Fouten in de KJV

Vervolg van De claim dat de King James Version “de meest betrouwbare Bijbel is” nader bekeken #3

Velen geloven dat de King James Version de meest nauwkeurige vertaling van de Bijbel is. Hoewel de KJV een meesterwerk is op het gebied van taal en literaire schoonheid, bevat deze desondanks verschillende fouten en onnauwkeurigheden.

Een van de meest bekende fouten in vroege edities van de KJV is de zogenaamde “Bileam’s ezel”-fout in Numeri 22:30. In plaats van te vertalen dat de ezel tegen Bileam sprak, drukte een foutieve drukeditie het verkeerd af en stond er: “En de ezel zei tegen de priester.”

Een andere bekende fout was de beruchte “Zondige Bijbel” uit 1631, waarin Exodus 20:14 luidde: “Gij zult overspel bedrijven.” (in plaats van “Gij zult geen overspel bedrijven.”). Drukkers Robert Barker en Martin Lucas werden zwaar beboet en verloren hun vergunning om te drukken.

Naast deze redactionele fouten bevat de KJV ook vertaalfouten, die vaak worden genegeerd door voorstanders van KJV-only

Een paar voorbeelden

  1. Handelingen 12:4 – “Easter” in plaats van “Passover”

KJV: “And when he had apprehended him, he put him in prison, and delivered him to four quaternions of soldiers to keep him; intending after Easter to bring him forth to the people.”

Het Griekse woord hier is πασχα (pascha), wat overal elders in de KJV correct als Passover (Pascha) wordt vertaald. Maar in Handelingen 12:4 werd het ten onrechte weergegeven als Easter (Pasen).

Dit is fout, aangezien Pasen een christelijk feest is wat pas eeuwen later ontstond. Het woord Easter in deze context is een verkeerde vertaling.

  1. Openbaring 22:19 – “Book of life” in plaats van “Tree of life”

KJV: “And if any man shall take away from the words of the book of this prophecy, God shall take away his part out of the book of life, and out of the holy city, and from the things which are written in this book.”

De Griekse manuscripten zeggen echter “tree of life” (boom des levens), niet “book of life”. Ook de meerderheidstekst zegt het zo.

Veel nieuwe vertalingen verbeteren dit:

  • NIV: “God will take away from that person any share in the tree of life and in the Holy City, which are described in this scroll.”
  • ESV: “God will take away his share in the tree of life and in the holy city, which are described in this book.”

De fout in de KJV is waarschijnlijk het gevolg van een kopiist die de Latijnse Vulgaat volgde in plaats van de oorspronkelijke Griekse manuscripten.

  1. Jesaja 14:12 – “Lucifer” in plaats van “Morning Star”

KJV: “How art thou fallen from heaven, O Lucifer, son of the morning! how art thou cut down to the ground, which didst weaken the nations!”

De KJV gebruikt hier Lucifer, een Latijns woord dat niet voorkomt in de Hebreeuwse tekst. Het Hebreeuwse woord הֵילֵל (helel) betekent “morgenster” of “schitterende ster”.

Moderne vertalingen geven dit correct weer:

  • NIV: “How you have fallen from heaven, morning star, son of the dawn!”
  • ESV: “How you are fallen from heaven, O Day Star, son of Dawn!”

De fout in de KJV leidde tot een wijdverbreide misvatting dat Lucifer een naam voor satan zou zijn.

  1. 1 Johannes 5:7-8 – De “Comma Johanneum” toevoeging

KJV: “For there are three that bear record in heaven, the Father, the Word, and the Holy Ghost: and these three are one. And there are three that bear witness in earth, the Spirit, and the water, and the blood: and these three agree in one.”

De vetgedrukte woorden in vers 7-8 staan niet in de oudste Griekse manuscripten. Dit deel werd pas in de Middeleeuwen toegevoegd aan enkele Latijnse manuscripten en vond zo zijn weg naar de KJV.

Moderne vertalingen corrigeren dit:

  • NIV: “For there are three that testify: the Spirit, the water and the blood; and the three are in agreement.”
  • ESV: “For there are three that testify: the Spirit and the water and the blood; and these three agree.”

Dit is een van de bekendste toevoegingen in de KJV. In de meerderheidstekst ontbreekt dit.

De bovenstaande voorbeelden laten zien dat ook de KJV niet zonder fouten is. Hoewel het een belangrijke en invloedrijke vertaling is, betekent dit niet dat het de meest nauwkeurige is.

Veel KJV-only aanhangers beweren dat de KJV door God geïnspireerd is en zonder fouten, maar de feiten tonen aan dat:

  1. De KJV door mensen werd vertaald en geredigeerd.
  2. Er herzieningen nodig waren om eerdere fouten te corrigeren.
  3. Sommige vertalingen in de KJV onnauwkeurig zijn in vergelijking met de oudste beschikbare manuscripten.

Dit betekent niet dat de KJV een slechte vertaling is, maar hij is niet perfect en niet de enige betrouwbare Bijbelvertaling.

Moderne vertalingen zoals de NIV, ESV en NASB maken gebruik van oudere en betere manuscripten en zijn daarom vaak nauwkeuriger.

“De beste Bijbel is niet een specifieke vertaling, maar degene die je leest en begrijpt.”

Volgende deel: De Textus Receptus en de oude manuscripten

De claim dat de King James Version “de meest betrouwbare Bijbel is” nader bekeken #3

door

Vroege vertalingen naar het Engels

Vervolg van De claim dat de King James Version “de meest betrouwbare Bijbel is” nader bekeken #2

Het is een veelvoorkomende misvatting dat de Bijbel voor het eerst in het Engels werd vertaald door John Wycliffe. Die eer komt eigenlijk voornamelijk toe aan Nicholas Hereford, die onder toezicht van Wycliffe werkte.

Hij voltooide het Oude Testament in 1382. Het Nieuwe Testament werd door anderen voltooid in 1384. Zijn vertaling (van de Vulgaat) was moeilijk te lezen.

Een beter leesbare en geliefde vertaling was die van John Purvey (de secretaris van Wycliffe). Deze werd voltooid in 1395 en bekend als de Lollard Bible.

Hoewel Wycliffe (ca. 1329-1384) vaak wordt genoemd als de eerste Engelse vertaler van de Bijbel, wordt er opgemerkt:
“Het is mogelijk dat hij direct helemaal geen bijdrage leverde aan enige vertaling, maar hij inspireerde het project en hield toezicht op het werk van anderen vanuit zijn pastorie in Lutterworth.”

De volgende belangrijke vertaling voor Engelstaligen was die van William Tyndale in 1526.

Bijbelvertalingen in de Engelse taal vóór 1611 (in chronologische volgorde)

  • 1384 – Wycliffe-vertaling (door Nicholas Hereford en anderen).
  • 1395 – Lollard Bible (door John Purvey).
  • 1526 – Tyndale begint met het drukken van het Nieuwe Testament.
  • 1535 – Coverdale.
  • 1537 – Matthew.
  • 1539 – Great Bible.
  • 1560 – Geneva Bible (de eerste Engelse Bijbel met versindeling).
  • 1568 – Bishops Bible.
  • 1611 – King James Version (KJV), ook bekend als de Authorized Version (AV).

De KJV werd snel populair omdat de taal aansloot bij het taalgebruik in die tijd. Dit is een belangrijk aspect van vertalingen, want het Nieuwe Testament werd oorspronkelijk geschreven in Koine Grieks – de gewone spreektaal van het volk.

Dit betekent dat een vertaling van de Bijbel in de hedendaagse taal moet zijn om getrouw te blijven aan de oorspronkelijke manuscripten. Taal is niet statisch. Woorden veranderen soms van betekenis, of verdwijnen zelfs.

Het oordeel van de KJV-vertalers over hun eigen werk

De KJV-vertalers waren bescheiden over hun werk. In de inleiding van de eerste editie adviseren zij bijbelstudenten om ook andere vertalingen te raadplegen:

“… als er iets in de KJV gebrekkig of overbodig is, of niet zo goed overeenkomt met het origineel [Hebreeuws en Grieks], laat dit dan gecorrigeerd worden en laat de waarheid op zijn plaats worden gezet.”

Hier zien we dat zij, zoals een goed vertaler betaamt, zich bewust waren onvermijdelijke onvolkomenheden. Ze stonden open voor aanvulling en correctie.

Wat veel mensen zich niet realiseren, is dat de King James Version die tegenwoordig algemeen gebruikt wordt, niet de originele 1611-versie is.

De huidige versie is het resultaat van een herziening uit 1769 door Benjamin Blayney, een professor in het Hebreeuws aan de Universiteit van Oxford. Daarom wordt deze versie ook wel de “Oxford Standard Edition” genoemd.

Deze herziening volgde op drie eerdere herzieningen:

  • 1629
  • 1638
  • 1762

De conclusie is gerechtvaardigd dat herzieningen allerminst een modern verschijnsel zijn. Ze zijn er altijd geweest, en ze waren nodig.

Volgende deel: Fouten in de KJV

De claim dat de King James Version “de meest betrouwbare Bijbel is” nader bekeken #2

door

De strijd en persoonlijke offers om de Bijbel beschikbaar te maken

Vervolg van De claim dat de King James Version “de meest betrouwbare Bijbel is” nader bekeken #1

De onderdanen en volgelingen van de paus  mochten de Bijbel niet lezen. Dit was een poging om het gezag van de paus boven die van Gods Woord te plaatsen. De strijd om de Bijbel  beschikbaar te maken voor het volk was lang en bitter, zoals te zien is in het levensverhaal van William Tyndale.

In 1525 voltooide Tyndale de vertaling van het Nieuwe Testament uit het Grieks naar het Engels. Omdat het gezag van de Schrift werd gezien als een directe bedreiging voor het gezag van de paus en andere kerkleiders, ondervond Tyndale veel tegenstand.

Zijn leven werd bedreigd en hij vluchtte naar Keulen in Duitsland. Daar is hij begonnen  met het drukken van het Nieuwe Testament (1526). Toen de rooms-katholieke autoriteiten zijn werk daar onmogelijk hadden gemaakt, verhuisde hij naar Worms om zijn werk voort te zetten. Tyndale bleef zijn vertaling herzien en Engelse handelslieden smokkelden zijn Nieuwe Testament – meestal in balen wol – naar Engeland.

Tyndale was, noodgedwongen,  voortdurend op de vlucht. Hij werd uiteindelijk verraden. Hij werd in 1536 gevangen genomen, gewurgd en zijn lichaam werd verbrand. Deze geschiedenis en die van vele anderen laat zien hoe hoog de prijs was die zij hebben betaald om de Bijbel in het Engels te vertalen en te publiceren.

De Septuaginta kreeg hetzelfde gezag als de orignele manuscripten

De eerste belangrijke vertaling van de Schrift was die van het Oude Testament naar het Grieks. Dit was noodzakelijk omdat veel mensen in de Grieks-sprekende wereld geen Hebreeuws konden lezen.

Er is enige discussie over deze vertaling, die bekend is geworden als de Septuaginta (LXX).  Aangenomen wordt, dat het werk werd voltooid door tweeënzeventig geleerden in tweeënzeventig dagen in Alexandrië, Egypte, tussen 250 en 200 v.Chr.

Veel schrijvers van het Nieuwe Testament citeren uit de Septuaginta,. Zo citeert Lukas in Handelingen 15:16-17 uit Amos 9:11-12 in de Septuaginta.

Het feit dat de Septuaginta in het Nieuwe Testament wordt geciteerd, toont aan dat betrouwbare vertalingen van de oorspronkelijke Hebreeuwse en Griekse teksten hetzelfde gezag hebben als de originele manuscripten.

“Het Woord van God blijft het Woord van God, ongeacht de taal waarin het wordt vertaald.”

De Vulgaat

Het christendom verspreidde zich snel over het Romeinse Rijk. Daarom werd het noodzakelijk om een vertaling van de Schrift in het Latijn te maken. Keizer Constantijn maakte het christendom tot officiële staatsgodsdienst van het Romeinse Rijk in 313 na Christus.

Pas in 404 na Christus produceerde Hiëronymus de langverwachte Latijnse Vulgaat. Zoals bij alle vertalingen kreeg deze kritiek vanwege kleine variaties ten opzichte van de vorige, veelgebruikte vertaling.

De Vulgaat werd wereldwijd gebruikt, ook in Engeland. Een Engelse vertaling werd geproduceerd in 1384. Vanuit Engels perspectief gezien betekent dit dat de Vulgaat bijna duizend jaar de meest gebruikte vertaling was!

Herziening van de Vulgaat

Desiderius Erasmus (1466-1536) las de Vulgaat en vergeleek deze met oude commentaren erbij. Hij merkte kleine verschillen op in de tekst.

Erasmus beredeneerde dat de Vulgaat vaker was gekopieerd dan de commentaren. Hij concludeerde dat daardoor meer kans was geweest op kopieerfouten. Daarom besloot hij dat een herziening van de Vulgaat nodig was.

Erasmus zocht naar de oudste Vulgaat-teksten om een zo nauwkeurig mogelijke herziening te maken. Hij kwam onder zware kritiek te staan omdat hij wijzigingen aanbracht in de oude Vulgaat. Hoe durfde iemand ook maar één woord te veranderen in een vertaling die al meer dan duizend jaar in gebruik was?

Hij werd beschuldigd van het knoeien met het Woord van God. Op dezelfde manier bekritiseren voorstanders van de KJV degenen die aan moderne vertalingen werken.

De eerste gedrukte Griekse tekst 

Erasmus publiceerde de eerste editie van de Griekse tekst. Het is belangrijk op te merken dat hij de eerste was die de Griekse tekst publiceerde, niet de eerste die er een produceerde.

Een andere geleerde, kardinaal Ximenes, had eerder al zijn Complutensian Polyglot gedrukt, waarin ook het Griekse Nieuwe Testament was opgenomen. Hij wachtte echter op goedkeuring van de paus voordat hij het mocht publiceren. Erasmus bedacht een list om Ximenes voor te zijn. Erasmus droeg zijn werk op aan paus Leo X (dezelfde paus die later Maarten Luther zou excommuniceren). Door de paus te eren, hoopte hij problemen te voorkomen. Dat plan werkte.

Erasmus publiceerde zijn werk in 1516. Een jaar later, op 31 oktober 1517, zou Maarten Luther zijn 95 stellingen  aan de deur van de slotkapel in Wittenberg spijkeren. Dat betekende een vliegende start van de Reformatie.

Het boek dat Erasmus produceerde, bevatte parallelle kolommen met aan de ene kant de Griekse tekst en aan de andere kant zijn herziene Vulgaat. Dit maakte het voor geleerden mogelijk om de Vulgaat te vergelijken met de Griekse tekst.

Erasmus had echter slechts een beperkt aantal manuscripten tot zijn beschikking, en geen daarvan was erg oud. Bovendien ontdekte hij fouten in de teksten waarmee hij werkte. Toch slaagde hij erin een behoorlijke Griekse tekst te produceren binnen de beperkingen die hij had.

Het is deze tekst, de primaire onderliggende Griekse tekst van de KJV, die later onder de naam Textus Receptus bekend zou worden.

Erasmus bracht tijdens zijn leven meerdere herzieningen uit, namelijk in

  • 1519
  • 1522
  • 1527
  • 1535 (een jaar voor zijn dood)

Meerdere en verschillende edities

Naast de herzieningen van Erasmus waren er ook andere wetenschappers die revisies produceerden, die uiteindelijk ook door het vertaalcomité van de KJV werden gebruikt.

Een autoriteit op dit gebied stelt:
“Drie mannen waren primair verantwoordelijk voor de creatie van de Griekse tekst die door de KJV-vertalers werd gebruikt: Desiderius Erasmus, Robert Estienne (beter bekend als Stephanus), en Theodore Beza .De tekst die door ieder van hen afzonderlijk werd geproduceerd, stemt grotendeels overeen, maar er zijn verschillen tussen hun edities.”

We zullen hier later nog op ingaan, maar laten we eerst kijken naar de vroege vertalingen naar het Engels.

Naar deel 3