Bijbel en geloof

De “Checklist vervalste Bijbels” afkomstig van Nico Verhoef van SV1637.org gecheckt. Die website is een proponent van de ‘Statenvertaling alléén’ beweging, en beweert onder andere dat alle bijbels die in omloop zijn -behalve dan de Statenvertaling- corrupt, vals of van de duivel zijn. Deze keer het boek Handelingen. Het overzicht van de Evangeliën staat hier.

Hier volgt een grondige analyse van de genoemde verzen uit Handelingen, waarbij ik de verschillen vergelijk tussen de Statenvertaling (SV 1637), Nieuwe Bijbelvertaling (NBV), Textus Receptus (TR), en de oudste Griekse manuscripten zoals de Codex Sinaiticus en Vaticanus.

1. Handelingen 2:30 – “dat Hij…, zoveel het vlees aangaat, den Christus verwekken zou” ontbreekt

• SV:
  “Daarom, alzo hij een profeet was, en wist, dat God hem met ede gezworen had, uit de vrucht zijner lendenen, zoveel het vlees aangaat, den Christus verwekken zou, om Hem op zijn troon te zetten.”
• NBV:
  “Omdat hij een profeet was en wist dat God hem met een eed gezworen had dat een van zijn nakomelingen op zijn troon zou zitten.”
• Waarom?
  • “zoveel het vlees aangaat, den Christus verwekken zou” ontbreekt in Codex Sinaiticus en Vaticanus.
  • Mogelijk later toegevoegd als verduidelijking van de Messiaanse betekenis.

2. Handelingen 7:30 – “des Heeren” ontbreekt

• SV:
  “En als veertig jaren vervuld waren, verscheen hem een Engel des Heeren in de woestijn van den berg Sinaï, in een vlam van vuur van een braamstruik.”
• NBV:
  “Veertig jaar later verscheen hem in de woestijn bij de Sinai een engel in de vlammen van een brandende struik.”
• Waarom?
  • “des Heeren” ontbreekt in de oudste manuscripten.
  • Mogelijk later toegevoegd om te benadrukken dat de engel namens God sprak.

3. Handelingen 7:37 – “Dien zult gij horen” ontbreekt

• SV:
  “Deze is Mozes, die gezegd heeft tot de kinderen Israëls: Een Profeet zal u de Heere uw God verwekken uit uw broederen, gelijk mij; Dien zult gij horen.”
• NBV:
  “Dit is Mozes, die tegen de Israëlieten zei: ‘God zal uit uw midden een profeet laten opstaan, zoals ik.’”
• Waarom?
  • “Dien zult gij horen” ontbreekt in de oudste manuscripten.
  • Mogelijk een latere toevoeging Deuteronomium 18:15 vollediger te citeren.

4. Handelingen 8:37 – Hele vers ontbreekt

• SV:
  “En Filippus zeide: Indien gij van ganser harte gelooft, zo is het geoorloofd. En hij antwoordende, zeide: Ik geloof, dat Jezus Christus de Zone Gods is.”
• NBV:
  Dit vers ontbreekt of staat in een voetnoot.
• Waarom?
  • Ontbreekt in Codex Sinaiticus en Vaticanus, ontbreekt bovendien in de meerderheidstekst van de Byzantijnse teksttraditie
  • Komt pas voor in latere manuscripten.
  • Mogelijk toegevoegd omdat men dit als doopformule gebruikte.

5. Handelingen 9:5-6 – Gedeelte ontbreekt

• SV:
  “En hij zeide: Wie zijt Gij, Heere? En de Heere zeide: Ik ben Jezus, Dien gij vervolgt; het is u hard, de verzenen tegen de prikkels te slaan. En hij bevende en verbaasd zijnde, zeide: Heere, wat wilt Gij, dat ik doen zal? En de Heere zeide tot hem: Sta op en ga in de stad, en u zal gezegd worden, wat gij doen moet.”
• NBV:
  “Hij vroeg: ‘Wie bent U, Heer?’ Het antwoord was: ‘Ik ben Jezus, die jij vervolgt. Sta op en ga de stad in, daar zal je gezegd worden wat je moet doen.’”
• Waarom?
  • “Het is u hard, de verzenen tegen de prikkels te slaan” en “en hij bevende en verbaasd zijnde, zeide: Heere, wat wilt Gij dat ik doen zal?” ontbreken in de oudste manuscripten. Ontbreekt ook in de Byzantijnse meerderheidstekst
  • Deze zinnen komen wel voor in Handelingen 26:14 en Handelingen 22:10, wat suggereert dat ze later in Handelingen 9 zijn ingevoegd.

6. Handelingen 10:6 – “deze zal u zeggen wat gij doen moet” ontbreekt

• SV:
  “Deze zal u zeggen wat gij doen moet.”
• NBV:
  “Laat hem halen, want hij zal je vertellen wat je moet doen.”
• Waarom?
  • De oudste manuscripten bevatten deze zin niet. Ook de Byzantijnse meerderheidstekst niet.

7. Handelingen 16:31 – “Christus” ontbreekt

• SV:
  “En zij zeiden: Geloof in den Heere Jezus Christus, en gij zult zalig worden, gij en uw huis.”
• NBV:
  “Ze antwoordden: ‘Geloof in de Heer Jezus en u zult gered worden, u en uw huisgenoten.’”
• Waarom?
  • “Christus” ontbreekt in de oudste manuscripten.
  • Mogelijk later toegevoegd om de nadruk te leggen op Jezus als de Messias.

8. Handelingen 17:26 – “bloede” ontbreekt

• SV:
  “En heeft uit een bloede het ganse geslacht der mensen gemaakt, om op den gansen aardbodem te wonen.”
• NBV:
  “Uit één mens heeft Hij de volken gemaakt om de hele aarde te bewonen.”
• NBG: Hij heeft uit één enkele het gehele menselijke geslacht gemaakt
• Waarom?
  • “bloede” ontbreekt in de oudste manuscripten.
  • Mogelijk toegevoegd als verduidelijking omdat men vond dat de zin anders onduidelijk was.

9. Handelingen 20:25 – “Gods” ontbreekt

• SV:
  “En nu, zie, ik weet, dat gij allen, bij dewelken ik het Koninkrijk Gods gepredikt heb, mijn aangezicht niet meer zult zien.”
• NBV:
  “Ik weet dat jullie mij niet meer zullen zien, nu ik rondgetrokken ben om jullie het koninkrijk te verkondigen.”
• Waarom?
  • “Gods” ontbreekt in de oudste manuscripten.
  • Mogelijk een latere toevoeging.

10. Handelingen 20:32 – “broeders” ontbreekt

• SV:
  “En nu, broeders, ik beveel u Gode, en het Woord Zijner genade.”
• NBV:
  “Ik vertrouw u toe aan God en aan zijn boodschap van genade.”
• Waarom?
  • “broeders” ontbreekt in de oudste manuscripten.
  • Mogelijk toegevoegd als een aanspreekvorm.

11. Handelingen 23:9 – “Laat ons tegen God niet strijden” ontbreekt

• SV:
  “Indien nu een geest tot hem gesproken heeft, of een engel, laat ons tegen God niet strijden.”
• NBV:
  “Misschien heeft een geest of een engel wel tot hem gesproken.”
• Waarom?
  • “Laat ons tegen God niet strijden” ontbreekt in de oudste manuscripten.
  • Mogelijk later toegevoegd om de zin “af” te maken en een expliciete waarschuwing te geven.

12. Handelingen 24:6-8 – Gedeelte ontbreekt

• SV:
  “En naar onze wet wilden wij hem oordelen. Maar de overste over duizend Lysias kwam daarbij, en nam hem met grote geweld uit onze handen weg. En beval, dat zijn beschuldigers tot u zouden komen.”
• NBV:
  vers 7 ontbreekt, vers 8 is korter
• Waarom?
  • Sommige delen van dit vers ontbreken in de oudste manuscripten. Vers 7 ontbreekt ook in de Byzantijnse meerderheidstekst.
  • Misschien toegevoegd vanuit het verhaal, zie Handelingen 23:10

13. Handelingen 28:16 – “gaf de hoofdman de gevangenen over aan de overste des legers” ontbreekt

• SV:
  “En als wij te Rome gekomen waren, gaf de hoofdman de gevangenen over aan den overste des legers; maar Paulus werd toegelaten op zichzelf te wonen, met de krijgsknecht, die hem bewaarde.”
• NBV:
  “Toen we in Rome aankwamen, kreeg Paulus toestemming om een eigen woning te betrekken met de soldaat die hem bewaakte.”
• Waarom?
  • “gaf de hoofdman de gevangenen over” ontbreekt in de oudste manuscripten.

14. Handelingen 28:29 – Hele vers ontbreekt

• SV:
  “En als hij dit gezegd had, gingen de Joden weg, veel twisting hebbende onder elkander.”
• NBV:
  Dit vers ontbreekt.
• Waarom?
  • Ontbreekt in Codex Sinaiticus en Vaticanus.
  • Mogelijk een latere toevoeging.

De “Checklist vervalste Bijbels” afkomstig van Nico Verhoef van SV1637.org gecheckt. Die website is een proponent van de ‘Statenvertaling alléén’ beweging, en beweert onder andere dat alle bijbels die in omloop zijn -behalve dan de Statenvertaling- corrupt, vals of van de duivel zijn.

Citaat:

De nieuwe Bijbel vertalingen maken een leugenaar uit God

Alle genoemde teksten voor de Evangeliën opgezocht, vergeleken en geanalyseerd met behulp van de Statenvertaling (SV 1637), Textus Receptus, moderne Griekse manuscripten, en enkele gangbare vertalingen zoals de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV).

Per vers wordt aangeven:

• Wat er in de Statenvertaling (SV) staat
• Wat de moderne vertalingen (meestal NBV) zeggen
• Waarom er verschillen zijn (op basis van de oudste manuscripten)

Omwille van de volledigheid zal de checklist in gedeelten worden behandeld. Nu de Evangeliën.

Mattheüs

Hier volgt een analyse van de genoemde verzen uit Mattheüs, waarbij ik de verschillen vergelijk tussen de Statenvertaling (SV 1637), Nieuwe Bijbelvertaling (NBV), Textus Receptus (TR), en de oudste Griekse manuscripten zoals de Codex Sinaiticus en Vaticanus.

1. Mattheüs 1:25 – “eerstgeboren”

• SV:
  “En kende haar niet, totdat zij deze haar eerstgeboren Zoon gebaard had; en hij noemde Zijn naam JEZUS.”
• NBV:
  “Maar hij had geen gemeenschap met haar totdat ze een zoon gebaard had. En hij gaf Hem de naam Jezus.”
• Verschil: “eerstgeboren” ontbreekt in moderne vertalingen.
• Waarom?
  • In Textus Receptus staat het woord “eerstgeboren” (πρωτότοκος – prototokos), maar het komt niet voor in oudere Griekse manuscripten zoals de Codex Vaticanus en Sinaiticus.
  • Moderne vertalingen baseren zich op deze oudste manuscripten en laten het weg.
  • Theologisch verschil? Dit vers bewijst niet of Maria nog meer kinderen kreeg. “Eerstgeborene” kan gewoon betekenen dat Jezus de eerste was.

2. Mattheüs 6:33 – “Gods”

• SV:
  “Maar zoekt eerst het Koninkrijk Gods en Zijn gerechtigheid, en al deze dingen zullen u toegeworpen worden.”
• NBV:
  “Zoek eerst het Koninkrijk van God en zijn gerechtigheid, dan zullen al die andere dingen je erbij gegeven worden.”
• Verschil: Geen grote verandering.
• Waarom?
  • Sommige moderne vertalingen zeggen “het Koninkrijk en Zijn gerechtigheid” zonder “Gods”, maar de betekenis blijft hetzelfde.
  • Het woord “Gods” (Θεοῦ – Theou) komt wel voor in de meeste manuscripten.

3. Mattheüs 8:29 – “Jezus”

• SV:
  “En ziet, zij riepen, zeggende: Jezus, Gij Zone Gods! wat hebben wij met U te doen? Zijt Gij hier gekomen om ons te pijnigen vóór den tijd?”
• NBV:
  “Ze schreeuwden: ‘Wat hebben wij met u te maken, Zoon van God? Bent u gekomen om ons te kwellen voor de tijd?’”
• Verschil: Het woord “Jezus” ontbreekt in moderne vertalingen.
• Waarom?
  • Het ontbreekt in Codex Vaticanus en Sinaiticus, maar komt wel voor in de Textus Receptus.
  • Sommige oude manuscripten bevatten het wél, andere niet.
  • Dit is waarschijnlijk een “gloss” (later toegevoegde verduidelijking), want “Zoon van God” maakt al duidelijk over Wie het gaat.

4. Mattheüs 9:13 – “tot bekering”

• SV:
  “Want Ik ben niet gekomen om te roepen rechtvaardigen, maar zondaars tot bekering.”
• NBV:
  “Ik ben niet gekomen om rechtvaardigen te roepen, maar zondaars.”
• Verschil: “tot bekering” ontbreekt in moderne vertalingen.
• Waarom?
  • “Tot bekering” ontbreekt in Codex Sinaiticus en Vaticanus.
  • Het kan een latere toevoeging zijn vanuit het parallelle gedeelte in Lukas 5:32.

5. Mattheüs 12:35 – “des harten”

• SV:
  “Een goed mens brengt voort het goede ding uit den goeden schat des harten, en een boos mens brengt voort het boze ding uit den bozen schat.”
• NBV:
  “Een goed mens haalt uit zijn schatkamer van het hart het goede tevoorschijn, en een slecht mens haalt uit zijn schatkamer het slechte naar boven.”
• Verschil: Geen grote inhoudelijke verandering.
• Waarom?
  • Moderne vertalingen vertalen iets anders, maar de boodschap blijft hetzelfde.

6. Mattheüs 12:47 – Hele vers weggelaten

• SV:
  “En iemand zeide tot Hem: Zie, Uw moeder en Uw broeders staan daarbuiten, zoekende U te spreken.”
• NBV:
  Dit vers staat tussen haakjes of in een voetnoot.
• Waarom?
  • Ontbreekt in Codex Sinaiticus en Vaticanus, waarschijnlijk een latere toevoeging, wellicht om te harmoniseren met Markus 3:32 en Lukas 8:20.

7. Mattheüs 16:3 – “Gij geveinsden”

• SV:
  “Gij geveinsden, het aanschijn des hemels weet gij wel te onderscheiden, en de tekenen der tijden kunt gij niet onderscheiden?”
• HSV: Huichelaars! De aanblik van de lucht weet u wel te onderscheiden, en kunt u de tekenen van de tijden niet [onderscheiden]?
  NBV: De aanblik van de hemel weet u wel te duiden, en de tekenen van de tijd niet?
• Waarom?
  • NBV laat gij geveinsden/huichelaars weg omdat het niet in de oudste handschriften voorkomt.

8. Mattheüs 18:11 – Hele vers ontbreekt

• SV:
  “Want de Zoon des mensen is gekomen om zalig te maken, dat verloren was.”
• NBV:
  Dit vers ontbreekt.
• Waarom?
  • Ontbreekt in Codex Sinaiticus en Vaticanus.
  • Komt alleen voor in latere manuscripten (Byzantijnse teksttraditie).
  • Dit vers lijkt overgenomen uit Lukas 19:10 en later toegevoegd.

9. Mattheüs 19:17 – “God”

• SV:
  “En Hij zeide tot hem: Wat heet gij Mij goed? Niemand is goed dan Eén, namelijk God.”
• NBV:
  “Waarom vraagt u Mij naar het goede? Er is maar Eén die goed is.”
• Verschil: “God” ontbreekt in moderne vertalingen.
• Waarom?
  • Codex Sinaiticus en Vaticanus hebben de kortere versie.
  • Mogelijk een harmonisatie met Markus 10:18 en Lukas 18:19.

10. Mattheüs 20:16 – “Uitverkoren” ontbreekt

• SV:
  “Alzo zullen de laatsten de eersten zijn, en de eersten de laatsten; want velen zijn geroepen, maar weinigen uitverkoren.”
• NBV:
  “Zo zullen de laatsten de eersten zijn en de eersten de laatsten.”
  HSV heeft het vers wel helemaal.
• Waarom?
  • het tweede deel van het vers ontbreekt in de oudste manuscripten.
  • Het is een latere toevoeging, waarschijnlijk om het vers te linken met Mattheüs 22:14.

Markus

Hier volgt een analyse van de genoemde verzen uit Markus, waarbij ik de verschillen vergelijk tussen de Statenvertaling (SV 1637), Nieuwe Bijbelvertaling (NBV), Textus Receptus (TR), en de oudste Griekse manuscripten zoals de Codex Sinaiticus en Vaticanus.

1. Markus 1:2 – “de Profeten”

• SV:
  “Gelijk geschreven is in de Profeten: Ziet, Ik zend Mijn engel voor Uw aangezicht, die Uw weg voor U heen bereiden zal.”
• NBV:
  “Zoals geschreven staat bij de profeet Jesaja: Zie, Ik zend Mijn bode voor U uit, die voor U de weg zal banen.”
• Verschil: “de Profeten” is veranderd in “de profeet Jesaja”.
• Waarom?
  • De Textus Receptus en de Statenvertaling zeggen “de Profeten” (ἐν τοῖς προφήταις), wat logisch is, want de tekst citeert Maleachi 3:1 en Jesaja 40:3.
  • De oudste manuscripten (Codex Sinaiticus, Vaticanus) hebben “de profeet Jesaja”, wat technisch onjuist is, want het eerste deel is uit Maleachi. Maar het is niet ongebruikelijk in de oudheid om de belangrijkste profeet te noemen bij naam en de minder grote profeet niet te noemen.
  • Waarschijnlijk is “de profeet Jesaja” later aangepast naar “de profeten” omdat men wist dat niet alleen Jesaja maar ook Maleachi werd geciteerd.

2. Markus 1:14 – “van het Koninkrijk”

• SV:
  “En nadat Johannes overgeleverd was, kwam Jezus in Galilea, predikende het Evangelie van het Koninkrijk Gods.”
• NBV:
  “Nadat Johannes gevangen was genomen, ging Jezus naar Galilea, en Hij verkondigde het evangelie van God.”
• Verschil: “van het Koninkrijk” ontbreekt.
• Waarom?
  • De oudste manuscripten (Codex Sinaiticus, Vaticanus) bevatten niet “van het Koninkrijk”.
  • Later kan “van het Koninkrijk” zijn toegevoegd om duidelijk te maken waar Jezus over predikte, maar de kortere versie is waarschijnlijk oorspronkelijk.

3. Markus 2:17 – “tot bekering”

• SV:
  “Ik ben niet gekomen om te roepen rechtvaardigen, maar zondaars tot bekering.”
• NBV:
  “Ik ben niet gekomen om rechtvaardigen te roepen, maar zondaars.”
• Verschil: “tot bekering” ontbreekt.
• Waarom?
  • De oudste manuscripten hebben de kortere versie zonder “tot bekering”.
  • Het kan een latere toevoeging zijn vanuit het parallelle gedeelte in Lukas 5:32.

4. Markus 6:11 – “Voorwaar, Ik zeg u: het zal Sodom en Gomorra… dan dezelve stad”

• SV:
  “Voorwaar zeg Ik u: Het zal Sodom of Gomorra verdraaglijker zijn in den dag des oordeels, dan dezelve stad.”
• NBV:
  Dit gedeelte van vers 11 ontbreekt in veel moderne vertalingen.
• Waarom?
  • Deze zin ontbreekt in de oudste manuscripten.
  • De zin komt wel voor in Mattheüs 10:15, dus is mogelijk later als harmonisatie toegevoegd.

5. Markus 7:16 – “Zo iemand oren heeft om te horen, die hore”

• SV:
  “Zo iemand oren heeft om te horen, die hore!”
• NBV:
  Dit vers ontbreekt.
• Waarom?
  • Dit vers ontbreekt in Codex Sinaiticus en Vaticanus.
  • Het komt wel voor in latere manuscripten.
  • Waarschijnlijk een latere toevoeging, omdat deze zin vaker voorkomt in Jezus’ uitspraken.

6. Markus 9:24 – “Heere”

• SV:
  “En terstond de vader des kinds roepende met tranen, zeide: Ik geloof, Heere! Kom mijn ongelovigheid te hulp.”
• NBV:
  “Meteen riep de vader van het kind uit: ‘Ik geloof! Kom mijn ongeloof te hulp.’”
• Verschil: “Heere” ontbreekt in moderne vertalingen.
• Waarom?
  • “Heere” ontbreekt in de oudste Griekse manuscripten.
  • Het kan later zijn toegevoegd om de aanspreking van Jezus als Heer te benadrukken.

7. Markus 9:42 – “die in Mij geloven”

• SV:
  “En zo wie een van deze kleinen, die in Mij geloven, ergert, het ware hem beter, dat een molensteen om zijn hals gehangen was.”
• NBV:
  “Wie een van deze kleinen die geloven ten val brengt, kan beter met een molensteen om zijn hals in zee geworpen worden.”
• Verschil: “in Mij” ontbreekt.
• Waarom?
  • “In Mij” ontbreekt in Codex Sinaiticus en Vaticanus.
  • Waarschijnlijk een latere toevoeging vanuit Mattheüs 18:6 waar wel “in Mij” staat.

8. Markus 9:44, 46 – Hele verzen ontbreken

• SV:
  “Waar hun worm niet sterft, en het vuur niet uitgeblust wordt.”
• NBV:
  Ontbreekt in moderne vertalingen.
• Waarom?
  • Deze verzen ontbreken in Codex Sinaiticus en Vaticanus.
  • Ze komen wel voor in vers 48, dus mogelijk later toegevoegd door kopiisten.

9. Markus 10:21 – “Neem het kruis op”

• SV:
  “Neem het kruis op, en volg Mij.”
• NBV:
  “Kom, volg Mij.”
• Verschil: “Neem het kruis op” ontbreekt.
• Waarom?
  • Ontbreekt in de oudste manuscripten.
  • Waarschijnlijk een toevoeging uit Mattheüs 16:24 en Lukas 9:23.

10. Markus 11:26 – Hele vers ontbreekt

• SV:
  “Maar indien gij niet vergeeft, zo zal uw Vader, Die in de hemelen is, ook uw misdaden niet vergeven.”
• NBV:
  Dit vers ontbreekt.
• Waarom?
  • Ontbreekt in de oudste manuscripten.
  • Dit vers komt wel voor in Mattheüs 6:15, dus mogelijk later ter harmonisatie toegevoegd .

11. Markus 15:28 – Hele vers ontbreekt

• SV:
  “En de Schrift is vervuld geworden, die daar zegt: En Hij is met de misdadigers gerekend.”
• NBV:
  Dit vers ontbreekt.
• Waarom?
  • Ontbreekt in Codex Sinaiticus en Vaticanus.
  • Het citaat komt uit Jesaja 53:12 en wordt in Lukas 22:37 genoemd.

12. Markus 16:9-20 – Deze verzen van hoofdstuk 16 ontbreken

• SV:
  Deze twaalf verzen beschrijven Jezus’ verschijningen na Zijn opstanding.
• NBV:
  Soms tussen haakjes of in een voetnoot.
• Waarom?
  • Ontbreekt in Codex Sinaiticus en Vaticanus.
  • Veel latere manuscripten bevatten het wél. Er zijn ook andere, kortere, afsluitingen van Markus,
  • Mogelijk een latere toevoeging, maar sommige vroege kerkvaders citeren deze verzen wél. Dus mogelijk niet door Markus maar wel zeer vroeg.

Lukas

Hier volgt een gedetailleerde analyse van de genoemde verzen uit Lukas, waarbij ik de verschillen vergelijk tussen de Statenvertaling (SV 1637), Nieuwe Bijbelvertaling (NBV), Textus Receptus (TR), en de oudste Griekse manuscripten zoals de Codex Sinaiticus en Vaticanus.

1. Lukas 1:28 – “Gij zijt gezegend onder de vrouwen”

• SV:
  “En de engel, tot haar ingekomen zijnde, zeide: Wees gegroet, gij begenadigde; de Heere is met u; gij zijt gezegend onder de vrouwen.”
• NBV:
  “De engel ging bij haar naar binnen en zei: ‘Gegroet, begenadigde, de Heer is met u.’”
• Verschil: “Gij zijt gezegend onder de vrouwen” ontbreekt in moderne vertalingen.
• Waarom?
  • Ontbreekt in Codex Sinaiticus en Vaticanus.
  • Komt wel voor in Textus Receptus.
  • Waarschijnlijk een latere toevoeging, geïnspireerd door Lukas 1:42, waar Elisabet deze woorden tegen Maria zegt.

2. Lukas 2:33 – “Jozef” is veranderd in “vader”

• SV:
  “En Jozef en Zijn moeder verwonderden zich over hetgeen van Hem gezegd werd.”
• NBV:
  “Zijn vader en moeder waren verbaasd over wat er over Hem werd gezegd.”
• Verschil: “Jozef” is veranderd in “Zijn vader”.
• Waarom?
  • Codex Sinaiticus en Vaticanus hebben “Zijn vader”.
  • Sommige theologen denken dat latere kopiisten “Jozef” hebben ingevoegd om de maagdelijke geboorte te benadrukken.
  • Theologisch punt: Jozef was de wettige voogd van Jezus en werd in andere passages ook “Zijn vader” genoemd (bv. Lukas 2:48).

3. Lukas 2:43 – “Jozef en Zijn moeder” veranderd in “Zijn ouders”

• SV:
  “En als zij de dagen voleindigd hadden, en zij wederkeerden, bleef het Kind Jezus achter te Jeruzalem; en Jozef en Zijn moeder wisten het niet.”
• NBV:
  “Toen de dagen voorbij waren en ze terugkeerden, bleef het kind Jezus achter in Jeruzalem, zonder dat zijn ouders het wisten.”
• Verschil: “Jozef en Zijn moeder” is vervangen door “Zijn ouders”.
• Waarom?
  • Oudste manuscripten bevatten “Zijn ouders”.
  • Latere kopiisten veranderden het mogelijk naar “Jozef en Zijn moeder” om de maagdelijke geboorte te benadrukken.

4. Lukas 4:4 – “maar bij alle woord Gods” ontbreekt

• SV:
  “Doch Jezus antwoordde hem, zeggende: Er is geschreven, dat de mens bij brood alleen niet zal leven, maar bij alle woord Gods.”
• NBV:
  “Maar Jezus antwoordde: ‘Er staat geschreven: “Een mens leeft niet van brood alleen.”’”
• Waarom?
  • “maar bij alle woord Gods” ontbreekt in Codex Sinaiticus en Vaticanus.
  • Komt wel voor in Textus Receptus en lijkt harmonisatie met Mattheüs 4:4.

5. Lukas 4:8 – “Ga weg van Mij, satan” ontbreekt

• SV:
  “En Jezus antwoordde en zeide tot hem: Ga weg van Mij, satan; want er staat geschreven: Gij zult den Heere, uw God, aanbidden, en Hem alleen dienen.”
• NBV:
  “Maar Jezus antwoordde: ‘Er staat geschreven: “Aanbid de Heer, uw God, en dien Hem alleen.”’”
• Waarom?
  • “Ga weg van Mij, satan” ontbreekt in de oudste manuscripten.
  • Mogelijk later toegevoegd om overeen te stemmen met Mattheüs 4:10, waar het wel staat.

6. Lukas 4:41 – “de Christus” ontbreekt

• SV:
  “Ook gingen van velen duivelen uit, roepende en zeggende: Gij zijt de Christus, de Zoon van God!”
• NBV:
  “Uit veel mensen dreven demonen uit die schreeuwden: ‘U bent de Zoon van God!’”
• Waarom?
  • “de Christus” ontbreekt in de oudste manuscripten.
  • Mogelijk toegevoegd om duidelijk te maken dat Jezus de Messias is.

7. Lukas 7:31 – “en de Heere zeide” ontbreekt

• SV:
  “En de Heere zeide: Bij wien zal Ik dan de mensen van dit geslacht vergelijken?”
• NBV:
  “Met wie zal Ik de mensen van deze generatie vergelijken?”
• Waarom?
  • “En de Heere zeide” ontbreekt in de oudste manuscripten.
  • Kan later zijn toegevoegd voor stilistische consistentie.

8. Lukas 9:54 – “gelijk ook Elia gedaan heeft” ontbreekt

• SV:
  “En als Zijn discipelen Jakobus en Johannes dat zagen, zeiden zij: Heere, wilt Gij, dat wij zeggen, dat vuur van den hemel nederdale, en dezen vertere, gelijk ook Elia gedaan heeft?”
• NBV:
  “Toen Jakobus en Johannes dit hoorden, vroegen ze: ‘Heer, wilt U dat wij vuur van de hemel laten neerdalen om hen te vernietigen?’”
• Waarom?
  • “gelijk ook Elia gedaan heeft” ontbreekt in de oudste manuscripten.
  • Mogelijk later toegevoegd om de parallel met 2 Koningen 1:10 te verduidelijken.

9. Lukas 23:17 – Hele vers ontbreekt

• SV:
  “En hij moest hun op het feest één loslaten.”
• NBV:
  Dit vers ontbreekt.
• Waarom?
  • Ontbreekt in Codex Sinaiticus en Vaticanus.
  • Waarschijnlijk toegevoegd vanuit Mattheüs 27:15 en Markus 15:6.

10. Lukas 23:38 – “met Griekse, Romeinse en Hebreeuwse letters” ontbreekt

• SV:
  “En er was ook een opschrift boven Hem geschreven, in Griekse, en Romeinse, en Hebreeuwse letters: DEZE IS DE KONING DER JODEN.”
• NBV:
  “Boven Hem was een opschrift aangebracht: ‘Dit is de koning van de Joden.’”
• Waarom?
  • “in Griekse, Romeinse en Hebreeuwse letters” ontbreekt in Codex Sinaiticus en Vaticanus.
  • Komt wel voor in Johannes 19:20, waarschijnlijk daarvandaan toegevoegd in Lukas.

11. Lukas 24:12 – 

• SV:
  “Doch Petrus opstaande, liep tot het graf, en nederbukkende, zag hij de doeken liggen, en ging weg, zich verwonderende bij zichzelf over hetgeen geschied was.”
• NBG51:
  Zet dit vers tussen twijfelhaken, ontbreekt alleen in de Leidse vertaling
• Waarom?
  • Ontbreekt in sommige oude handschriften
  • Staat ook in Johannes 20:3-6.

12. Lukas 24:51 – “en werd opgenomen in de hemel” ontbreekt in de NBG

• SV:
  “En het geschiedde, als Hij hen zegende, dat Hij van hen scheidde, en werd opgenomen in den hemel.”
• NBV:
  “En terwijl Hij hen zegende, ging Hij van hen heen en werd opgenomen in de hemel..”
• Waarom?
  • “en werd opgenomen in de hemel” ontbreekt in sommige oude manuscripten.
  • In de nieuwste vertalingen staat het wel, ook Handelingen 1:9 beschrijft de hemelvaart duidelijk.

Johannes

Hier volgt een gedetailleerde analyse van de genoemde verzen uit Johannes, waarbij ik de verschillen vergelijk tussen de Statenvertaling (SV 1637), Nieuwe Bijbelvertaling (NBV), Textus Receptus (TR), en de oudste Griekse manuscripten zoals de Codex Sinaiticus en Vaticanus.

1. Johannes 1:14 – “geborenen” ontbreekt

• SV:
  “En het Woord is vlees geworden, en heeft onder ons gewoond (en wij hebben Zijn heerlijkheid aanschouwd, een heerlijkheid als des Eniggeborenen van den Vader), vol van genade en waarheid.”
• NBV:
  “Het Woord is mens geworden en heeft bij ons gewoond, vol van genade en waarheid. Wij hebben zijn grootheid gezien, de grootheid van de enige Zoon van de Vader.”
• Verschil: NBV heeft enige Zoon i.p.v. Eniggeborene. De meeste nieuwere vertalingen hebben Eniggeborene
• Waarom?
  • Eniggeborene en enige Zoon geven beiden het unieke karakter weer van het vleesgeworden Woord. Het is een vertaalkeuze die niets te maken heeft met de grondteksten.

2. Johannes 1:18 – “geboren” ontbreekt

• SV:
  “Niemand heeft ooit God gezien; de eniggeboren Zoon, Die in den schoot des Vaders is, Die heeft Hem ons verklaard.”
• NBV:
  “Niemand heeft ooit God gezien, maar de enige Zoon, die zelf God is en aan het hart van de Vader rust, heeft hem doen kennen.”
• Verschil: In sommige moderne vertalingen staat “de enige Zoon die Zelf God is” in plaats van “eniggeboren Zoon”.
• Waarom?
  • De oudste manuscripten hebben μονογενὴς Θεός (“de enige God”), terwijl de Textus Receptus μονογενὴς υἱός (“eniggeboren Zoon”) heeft.
  • zie ook toelichting van vers 14

3. Johannes 1:27 – “Welke voor mij geworden is” ontbreekt

• SV:
  “Die na mij komt, is vóór mij geworden, Wiens ik niet waardig ben de riem van Zijn schoen te ontbinden.”
• NBV:
  “Hij die na mij komt, is meer dan ik; ik ben het niet waard om de riemen van zijn sandalen los te maken.”
• Verschil: “Welke voor mij geworden is” ontbreekt.
• Waarom?
  • De oudste manuscripten hebben de kortere versie zonder deze toevoeging.
  • Dit lijkt een latere verduidelijking van Johannes de Doper’s uitspraak.

4. Johannes 3:13 – “Die in de hemel is” ontbreekt

• SV:
  “En niemand is opgevaren in den hemel, dan Die uit den hemel nedergekomen is, namelijk de Zoon des mensen, Die in den hemel is.”
• NBV:
  “Er is nooit iemand in de hemel geweest, behalve Hij die uit de hemel is neergedaald: de Mensenzoon.”
• Waarom?
  • “Die in de hemel is” ontbreekt in de oudste manuscripten.
  • Mogelijk later toegevoegd om Jezus’ goddelijke natuur te benadrukken.

5. Johannes 3:15 – “niet verderve” ontbreekt

• SV:
  “Opdat een ieder, die in Hem gelooft, niet verderve, maar het eeuwige leven hebbe.”
• NBV:
  “opdat iedereen die in Hem gelooft, eeuwig leven heeft.”
• Waarom?
  • “niet verderve” ontbreekt in Codex Sinaiticus en Vaticanus.
  • Mogelijk toegevoegd om de parallel met Johannes 3:16 sterker te maken.

6. Johannes 3:16, 3:18 – “geboren” ontbreekt

• SV:
  “Want alzo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat een ieder, die in Hem gelooft, niet verderve, maar het eeuwige leven hebbe.”
• NBV:
  “Want God had de wereld zo lief dat Hij zijn enige Zoon heeft gegeven, opdat iedereen die in Hem gelooft niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft.”
• Waarom?
  • Zie de uitleg bij Johannes 1:14 en 18
  • De kern van de betekenis blijft hetzelfde.

7. Johannes 4:42 – “de Christus” ontbreekt

• SV:
  “En zeiden tot de vrouw: Wij geloven niet meer om uw spreken, want wij zelf hebben Hem gehoord, en wij weten, dat Deze waarlijk is de Christus, de Zaligmaker der wereld.”
• NBV:
  “Ze zeiden tegen de vrouw: ‘Wij geloven nu niet meer vanwege wat jij gezegd hebt, want we hebben hem zelf gehoord en weten dat Hij werkelijk de redder van de wereld is.’”
• Waarom?
  • “de Christus” ontbreekt in de oudste manuscripten.
  • Mogelijk later toegevoegd om duidelijk te maken dat Jezus de Messias is.

8. Johannes 5:3-4 – Het badwater van Bethesda ontbreekt

• SV:
  “Deze lagen daar en wachtte op de roering van het water. Want een engel daalde op zekere tijden neer in het bad en beroerde het water; zo wie dan eerst daarin kwam, nadat het water beroerd was, werd gezond, met wat ziekte hij ook bevangen was.”
• NBV:
  Daar lag een groot aantal zieken, blinden, kreupelen en misvormden. (de rest van vers 3 en vers 4 ontbreekt)
• Waarom?
  • Ontbreekt in Codex Sinaiticus en Vaticanus.
  • Mogelijk een latere toevoeging die eerst in de marge stond, om de context van vers 7 te verduidelijken. Alexandrinus heeft dit vers wel.

9. Johannes 6:47 – “in Mij” ontbreekt

• SV:
  “Voorwaar, voorwaar zeg Ik u: Die in Mij gelooft, heeft het eeuwige leven.”
• NBV:
  “Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Wie gelooft, heeft eeuwig leven.”
• Waarom?
  • “in Mij” ontbreekt in de oudste manuscripten.
  • Mogelijk later toegevoegd om het vers te verduidelijken.

10. Johannes 7:53 – 8:11 – Het verhaal van de overspelige vrouw ontbreekt

• SV:
  “En een ieder ging naar zijn huis. Maar Jezus ging naar den Olijfberg. […] Wie van u zonder zonde is, werpe eerst den steen op haar.”
• NBV:
  Dit hele gedeelte staat in veel moderne vertalingen tussen haakjes of ontbreekt.
• Waarom?
  • Ontbreekt in veel belangrijke oude manuscripten
  • Komt pas voor in latere manuscripten en duikt op verschillende plekken op. Soms in Lukas of na Johannes 21. Bovendien staat in de manuscripten regelmatig een aantekening van de schrijver dat over het gedeelte getwijfeld wordt of het authentiek is.
  • Mogelijk een latere toevoeging maar wel een verhaal wat past in de bediening van de Here Jezus. en als geschiedenis zeker oorspronkelijk kan zijn.

11. Johannes 9:35 – “Zoon van God” veranderd in “Zoon des mensen”

• SV:
  “Jezus hoorde, dat zij hem uitgeworpen hadden; en Hem vindende, zeide Hij tot hem: Gelooft gij in den Zone Gods?”
• NBV:
  “Jezus hoorde dat ze hem weggejaagd hadden en toen Hij hem vond, vroeg Hij: ‘Gelooft u in de Mensenzoon?’”
• Waarom?
  • De oudste manuscripten zeggen “Mensenzoon”.
  • Later kan “Zoon van God” zijn ingevoegd om Jezus’ goddelijke status te benadrukken.